Składając pozew o rozwód do sądu jedną z pierwszych rzeczy, nad którymi trzeba się będzie zastanowić, jest kwestia winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Możliwości są trzy:
- możemy domagać się orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie
(obojętnie kto jest winny nie chcemy, żeby sąd w ogóle roztrząsał ten temat)
- możemy domagać się orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka (tutaj konieczne będzie jednak przeprowadzenie postępowania dowodowego, przesłuchania świadków, przedstawienia dowodów winy itd.)
- teoretycznie możemy domagać się także rozwodu w winy obu stron, jednak efekt będzie bardzo podobny jak przy orzeczeniu rozwodu bez orzekania o winie.
Jakie są korzyści z ustalania winy drugiego małżonka? Oprócz tych związanych z własnymi przeżyciami psychicznymi (duma, honor, chęć odegrania się albo po prostu udowodnienia swojej racji i wykazania prawdy), skutki ustalenia wyłącznej winy drugiego małżonka są przede wszystkim finansowe. Jeżeli bowiem jeden małżonek został uznany za wyłącznie winnego, a sytuacja materialna drugiego małżonka istotnie pogorszyła się wskutek rozwodu, małżonek niewinny może żądać w trakcie sprawy o rozwód (lub nawet później) zasądzenia na jego rzecz alimentów od małżonka winnego (chodzi o przyczynienie się winnego małżonka do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, nie ma to nic wspólnego z alimentami na dzieci). Oczywiście wszystkie te kwestie trzeba będzie przed sądem wykazać, tzn. przede wsztstkim fakt pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego i jego usprawiedliwione potrzeby. Co istotne, małżonek niewinny wcale nie musi znajdować się w niedostatku, aby móc domagać się alimentów od małżonka winnego. Takie alimenty od winnego małżonka będą obowiązywały aż do momentu, gdy małżonek niewinny ponownie zawrze związek małżeński.
Kiedy jeszcze ustalenie tego czy i kto ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego ma znaczenie?
Otóż w przypadku, gdy dany małżonek nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (tj. gdy orzeczono rozwód bez orzekania o winie lub z winy obu stron) i ten małżonek znajduje się w niedostatku, może on żądać od drugiego małżonka alimentów - obowiązek ten będzie trwał wówczas przez 5 lat, chyba że sąd z ważnych powodów przedłuży ten termin. Ustalając alimenty dla małżonka znajdującego się w niedostatku, sąd będzie skrupulatnie badał jego sytuację materialną (musi być ona naprawdę ciężka, nie chodzi jedynie o pogorszenie statusu majątkowego z uwagi na to, że "odpadł" jeden dochód) oraz możliwości zarobkowe i majątkowe małżonka, który ma alimenty płacić. Wówczas drugi małżonek, który również nie został uznany za winnego, może znaleźć się w sytuacji, w której przez kilka lat będzie zmuszony finansowo wspomagać byłego małżonka.